Pllakat Tektonike dhe shpërndarja e kontinenteve Teoria për ekzistencën e pllakave tektonike (fig,1) shenjat e para i dha që në fillim të shekullit XX, kur gjeofizicienti dhe klimatologu gjerman Alfred Vagner-i , duke vëzhguar përputhjet e vijave kufizuese ndërmjet Amerikës së jugut dhe Afrikës si dhe deri në një farë mase edhe ato të Europës, Amerikës Veriore bashkë me Grenlandën, erdhi në përfundim se të gjitha këto kontinente të ndara sot ishin pjesë e një tërësie kontinentale të dikurshme (fig,5) të quajtur Pangea (d.m.th. “gjithëtoka”) e rrethuar me të ashtuquajturin Pantalase ( d.m.th “I gjithë oqeani). Fig 1 : Pllakat tektonike dhe tipi kufijëve të tyre, burimi i hartës (www.johomaps.com). Sigurisht se provat e vetme të bashkimit të të gjitha kontinenteve në një të vetëm nuk ishin vetëm ato vizualet të cilat përputheshin ndërmjet kufijve të kontinenteve, por ekzistonin edhe prova të tjera që Vagner-it i shtonin besimin në teorinë revolucionare të tij si at
Posts
Showing posts from June, 2017
- Get link
- X
- Other Apps
Vërshimet në RM Si pasojë e rreshjeve të dendura dhe kombinimit të faktorëve natyrorë dhe antropogjen në vitet që lamë pas përreth qytetit të Tetovës dhe atij të Shkupit patëm paraqitjen e vërshimeve edhe pse këto dukuri u paraqiten me një interval kohorë njëvjeçar faktorët që kushtëzuan këto ishin të ndryshëm nga njëri-tjetri.Mendohet se me rritjen e gazrave serë rritet edhe energjia e akumuluar përbrenda atmosferës së tokës, duke shkaktuar kështu edhe mote ekstreme të temperaturave dhe rreshjeve në nivele globala, kështu që edhe vendi jonë si pjesë e planetit nuk kursehet nga këto disbalanca përbrenda atmosferës së tokë. Por duhet pasur parsyshë se vërshimet e ndodhura në malësinë e Tetovës nuk ishin vetëm të karakterit klimatik, por ato qenë të kombinuara nga tektodinamika dhe tektostatika formimit të Malit Sharr si dhe vetë faktorit antropogjen. Mali Sharr si mal i formuar nga lëvizjet e reja tektonike horst-grabenor, karakterizohet gjithashtu edhe me pjerësi të k
- Get link
- X
- Other Apps
Krijimi dhe fati i Universit Idetë dhe konceptet tona mbi universin pësuan një kthesë të madhe gjatë gjysmës së parë të shekullit të kalur (1929), kur Edvin Habël (Edwin Hubble) nën vëzhgimet astronomike zbuloi ligjshmërinë që thotë se vijat spektrale të shumicës dërmuese të galaktikave janë të zhvendosura kah pjesa e kuqe e spektrit. Sa më e madhe që është largësia e galaktikave nga ne aq më e madhe ësht zhvendosja, si pikë vrojtimi, ky zbulim për ndryshe njihet si “zhvendosja e kuqe”. Duke përdorur ligjshmëritë e efektit doppler shkencëtarët erdhën në përfundim se largësia ndërmjet nesh dhe galaktikave të tjera gjithmonë rritet njëlloj si pikat në një balonë, që sa më shumë rritet vëllimi nga fryerja aq më e shprehur bëhet largësia ndërmjet pikave duke e ruajtur formën gjeometrike paraprake. Vëzhgimet e E. Hablit, nën efektin doppler, izotropia e lëvizjes në të gjithë kahjet, propozimet e Xhorxh Gamovit, (Geroge Gamow), për ekzistimin e “jehonës” së shpërthimit të madhë